Een Mariakapel is een kapel gewijd aan Maria, de moeder van Jezus. Maria was de vrouw van Jozef en de moeder van Jezus Christus, die in haar verwekt was door de Heilige Geest toen ze maagd was. De ouders van Maria worden Joachim en Anna genoemd. De jaartelling die in Nederland en veel andere landen wordt gehanteerd is op deze gebeurtenis gebaseerd. We zeggen: we leven nu in 2022 na Christus. Jezus maakt onderdeel uit van de Heilige Drie-eenheid. Met de Heilige Drie-eenheid wordt bedoeld: de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. En dit is de God waarin christenen geloven. Hij is de schepper van de hemel en de aarde (bijbel: Genesis 2 vers 4) en ook van de mensen (bijbel: Genesis 1 vers 27). God zegt tegen Mozes (bijbel: Exodus 3 vers 15) dat Hij graag aangeroepen wil worden door alle komende generaties als de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob. Dit is ook de God van het jodendom maar het jodendom erkent Jezus Christus niet als de Zoon van God. Maria is van joodse afkomst.
Twee eigenschappen van Maria die vaak benoemd worden zijn: altijd maagd en een onbevlekte ziel. Een onbevlekte ziel houdt volgens de katholieke geloofsleer in dat zij de enige mens in heel de geschiedenis is van wie de ziel nooit met enige zonde bevlekt is geweest, zelfs niet met de erfzonde. Hiermee wordt bedoeld de zondige en sterfelijke aard die 'geërfd' wordt van de eerste voorouders Adam en Eva (bijbel: Genesis 2 en 3). Dit is het dogma van de 'Onbevlekte Ontvangenis van Maria'.
Maria wordt soms met een andere naam aangeroepen. Veel voorkomende benamingen voor Maria zijn: Onbevlekte Ontvangenis, Maagd Maria, Moeder Gods, Koningin van de hemel, de Moeder van alle Volkeren, Moeder van Altijddurende Bijstand, Koningin van de Vrede, Moeder van de Armen, Onze Lieve Vrouw ter Nood, Onwankelbare Toren, Ivoren Toren, Zoete Moeder, Sterre der Zee, Moeder der Smarten, Onze Lieve Vrouwe, Moeder van Barmhartigheid, Onze Lieve Vrouw van de Wonderdadige Medaille, Zwarte Madonna en Moeder van de Kerk.
Je kunt kleine en grote, inpandige en vrijstaande Mariakapellen vinden. Interessanter is het hier denk ik om de Mariakapellen in te delen naar de reden van de bouw. Op deze manier kun je 4 typen onderscheiden:
1. Maria-devotiekapellen
De meeste Mariakapellen worden gebouwd om zo een plek te hebben om tot Maria te kunnen bidden en een kaarsje te kunnen branden. Alle katholieke kerken hebben een Mariabeeld in de kerk staan. Deze kapellen zijn niet gebouwd naar aanleiding van een specifieke gebeurtenis.
2. Mariakapel naar aanleiding van een gebeurtenis
Een Mariakapel wordt bijvoorbeeld gebouwd uit dankbaarheid van gebedsverhoring (bijvoorbeeld veilig de 2e wereldoorlog doorkomen). Deze kapel is dan de enige kapel die betrekking heeft op de genoemde gebeurtenis.
3. Mariakapel opgericht door een Mariaverschijning
Er zijn ook Mariakapellen die gebouwd worden naar aanleiding van verschijningen van Maria aan mensen. Deze plekken worden daarna vaak bedevaartsoorden. Zo zijn er dus tientallen Lourdesgrotten in deze website opgenomen die verwijzen naar de verschijning van Maria aan Bernadette in Lourdes in 1858.
Voor een overzicht (niet volledig) van plekken op de aarde met wel en (nog) niet door de Heilige Stoel (de paus tezamen met het Staatssecretariaat en de verschillende congregaties en pauselijke raden in het Vaticaan in Rome) erkende
Mariaverschijningen: klik hier.
4. Mariakapel op basis van een bepaalde naam van Maria
Dan zijn er ook nog Mariakapellen die betrekking hebben op een bepaalde naam van Maria die is ontstaan bij een bepaalde gebeurtenis. Een voorbeeld hiervan is de verering van Maria onder de naam van Moeder van Altijddurende Bijstand. Dit is in het Midden-Oosten en Rusland een zeer verspreide en vereerde ikoon, die in de loop van de geschiedenis bekendheid verwierf. Een verschil met de kapellen uit de tweede categorie is dus dat er meerdere kapellen zijn gebouwd naar aanleiding van deze naam van Maria.
Voor een foto en uitleg bij de Maria-ikoon Moeder van Altijddurende bijstand: klik hier.
Aan het einde van zijn leven zei Jezus tegen Johannes: “Zie daar je Moeder” (bijbel: Johannes 19 vers 27). Had Johannes meer een nieuwe moeder nodig dan de andere apostelen? Nee, maar die zijn niet bij het kruis. Als Jezus tegen Johannes zegt: “Zie daar je Moeder”, zegt hij dat eigenlijk tegen alle volgelingen van Jezus. Zo is Maria dus ook onze Moeder. Zij kent haar zoon Jezus als geen ander. In de hemel opgenomen is ze dicht bij haar Zoon, die graag naar haar luistert.
Natuurlijk kunnen we altijd rechtstreeks tot God, Jezus of de Heilige Geest bidden. Alleen God, die zowel één als drie is, zullen we aanbidden. Maar net zoals we aan andere mensen kunnen vragen om voor ons te bidden, kunnen we dat ook aan Maria vragen. Maria heeft een bijzondere plaats onder de heiligen die in de hemel rond de troon van God staan en Hem daar aanbidden. Ze bidden, niet voor zichzelf, maar voor ons. Net zoals zij tijdens haar leven in alles naar God verwees, doet Maria dat nog steeds voor ons in de hemel. Zo kunnen we door het gebed van Maria bij Jezus komen. Zij – en niemand anders – werd door God uitgekozen en ze helpt nog steeds om ons door Jezus tot God te brengen.